Sixty Fruits: Een bedrijf waar ‘liefde wérkt’
Bob Houter startte de sociale onderneming Sixty-Fruits. In deze Arnhemse werkplaats restaureren mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt meubels uit de jaren zestig. Ze komen hier tevens met God en geloof in aanraking, want Bob en zijn vrouw Gisela willen open, ontspannen én duidelijk zijn over de christelijke identiteit. “Het gaat soms nog best schutterig,” erkent Bob, “We zijn lerende, maar op mijn werk wil ik net zo vrij en gemakkelijk over geloofszaken kunnen praten, als dat ik thuis zou doen.”
Het bedrijfsmatige gaat Bob gemakkelijk af. Hij was ondernemer in metaalbewerking, bedrijfsadviseur en interim-directeur bij een aantal bedrijven. In 2009 kreeg hij de verantwoordelijkheid om een bedrijf in zonnepanelen in Kenia op te zetten. Dat bedrijf loopt nog steeds goed; 130 werknemers produceren 100 duizend panelen per jaar. “In Afrika is zakendoen een uitdaging,” zegt Bob. “Maar het ging allemaal verbazend gemakkelijk.” Vervolgens kreeg hij het idee om in Nederland samen met partners een investeringsbedrijf met lange-termijn visie op te richten. Hoewel ook dit goed liep, ging het bij Bob na een tijd wringen. “Het was een gezonde en gedegen manier van investeren, maar ik wilde explicieter God en geloof in mijn dagelijks werk kunnen integreren.”
Wat wil God?
Het Keniaanse avontuur beleefde Bob als een geplaveide weg, alsof God aan de bestuurstafel zat en alle puzzelstukjes perfect in elkaar liet vallen. Deze periode was anders; het was zoeken en aftasten. Intussen werd de innerlijke vraag dringender: ‘Wat wil God? Hoe zou een bedrijf hier in Nederland eruit kunnen zien? Op een middag in 2014 zaten Bob en Gisela hierover te brainstormen. Wat speelde er; wat zagen ze om zich heen en wat waren hun interesses, zoals bijvoorbeeld vintage meubels? Ze baden samen, pakten een groot blad met stift, en begonnen aan een mindmap. Bob vertelt: “We knoopten alles aan elkaar, er ontstond chemie en we zeiden tegen elkaar, ‘we gaan het doen!’ De naam Sixty Fruits was snel gevonden: meubels uit de zestiger jaren en veel vrucht willen dragen.” Gisela pakt een kopie van de mindmap erbij en vult aan: “Liefde wérkt werd de slogan. Alles wat we toen opschreven, zijn we nu aan het doen.”
Ze begonnen en hadden een kader, maar nog geen helder plan. Op het gebied van sociale regelgeving viel er veel te leren, en de dagelijkse betrokkenheid van Bob bleek nodig te zijn om de visie en waarden zeker te stellen: “Ik deed het er eerst bij, en anderen hadden de dagelijkse leiding. Van het team werkers was de helft christen, en de andere helft niet. Dat werkte niet met wat wij voor ogen hadden en het leidde tot een breuk. Uiteindelijk ben ik er zelf ingestapt om het team opnieuw op te bouwen met mensen die zich volledig in onze visie kunnen vinden.”
Zakelijke aanpak
In deze werkplaats wordt niet zomaar wat geknutseld aan meubeltjes. De kasten worden grondig gerestaureerd en vervolgens voor rond de duizend euro verkocht. Regelmatig komen klanten naar de werkplaats, maar een groeiend deel wordt verkocht via de website van Sixty Fruits. Meubels worden vooral ingekocht in Engeland en in een vrachtwagen steken medewerkers én deelnemers regelmatig het Kanaal over om tweedehands meubels in te slaan: “Daar is de markt nog niet zo oververhit als in Nederland.”
Deze handel voorziet in driekwart van de inkomsten, onder andere voor de salarissen van de vijf medewerkers (3 fte’s): chef werkplaats, begeleiders, verkoper en marketingmanager. De overige 25% aan inkomsten komt binnen door vergoeding van de overheid voor activerend werk, en soms een persoonlijk gebonden budget (pgb) van de acht tot vijftien deelnemers.
De meeste deelnemers werken hier een half jaar. “Het zijn mensen die vaak in benarde situaties zitten, denk aan migranten die bezig zijn om de taal te leren of om een andere reden een afstand hebben tot de arbeidsmarkt,” vertelt Gisela, en vervolgt terwijl ze naar iemand wijst die geconcentreerd aan het schuren is: “Onze buurman die in een burn-out zit, werkt hier nu ook. Hij vindt dit een fijne plek.”
Designstoel – een wonderlijk verhaal
“Dit is de Lotus stoel uit de jaren zestig van designer Rob Parry,” wijst Bob. Hij vervolgt trots en met warmte in zijn stem: “Wij hebben de rechten om die te maken.” Dan volgt het wonderlijke verhaal over hoe Sixty Fruits de rechten verkreeg: “In januari 2018 had iemand in onze gemeente een profetie dat God ons een beschermd product zou geven, en dat we dat product wereldwijd op de markt zouden gaan zetten. Drie maanden later maakte ik een orderbon voor een mevrouw die in onze winkel een kast had gekocht. Ze noemde haar naam: ‘Parry’. Ik viel om van verbazing, want het was al jarenlang mijn wens om deze mooie stoel te kunnen maken en ben er ook achteraan geweest, maar dat lukte destijds niet. En nu stond de dochter van Rob Parry hier voor me in onze werkplaats! Ik vertelde haar over mijn interesse in de stoel en ik hoorde dat ze net die dag ook met een andere partij zou gaan praten over het verkopen van de auteursrechten.
We zijn nog bij de 93-jarige designer langs geweest en uiteindelijk gunden ze ons de rechten omdat de familie zich kon vinden in onze doelstellingen. September 2018 verkregen we de rechten, de eerste stoelen zijn gemaakt en voor het publiek verkrijgbaar. Voor mij is het ook als een persoonlijk cadeau van God, want ik beleef ontzettend veel plezier aan het maken van deze stoel.”
Een andere kijk op succes
Dit was een grote opsteker, maar het volgen van God heeft wel een prijs, vertelt Bob: “Je stapt uit het maatschappelijke succes. Dit is geen grote Social Enterprise en als ik denk aan het investeringsbedrijf wat ik mede heb opgestart en waar nu miljoenen in rondgaan, dan kan het soms wringen om in een kleine, onbeduidende werkplaats te werken.” Het vraagt om op een andere manier naar succes te kijken. Hoewel hier bedrijfsmatig wordt gewerkt en mooie producten worden geleverd, staat efficiency en productie niet centraal, maar de mensen. Zo zijn deelnemers die in een integratietraject zitten, weleens met hun gedachten bij hun problemen. Maar het schuren van de kasten is precisiewerk en als je min of meer gedachteloos te lang op het dunne fineer schuurt, ga je erdoorheen en verpest je de kast. Bob: “Ik heb geduld geleerd, het gaat hier om een ander doel: om de mens en Gods liefde voor hen.”
Jezus centraal
“We hebben de keuze gemaakt om Jezus centraal te stellen in de onderneming,” vervolgt Bob. “Dit uitgangspunt hebben we bewust zo neergezet — ook als bescherming voor mezelf — want ik wil erop aangesproken worden. Ik leer hier veel, want de menselijke zwakte die ik om me heen zie, herken ik bij mezelf waardoor ik Gods genade zelf ook meer ervaar.”
Op de vraag of ze problemen ondervinden met hun missionaire insteek binnen een overwegend seculiere samenleving, reageert Bob: “De ambtenaren die deelnemers naar ons doorverwijzen kennen onze christelijke identiteit, maar waarderen de goede sfeer die hier heerst. Het sorteert zich ook vanzelf uit, want je trekt de mensen aan die ervoor open staan. Bij sollicitaties van medewerkers in ons team kan het wel lastig zijn. Zo hadden we een sollicitant die aan al onze wensen voldeed, maar die we toch niet aannamen omdat zij zich niet in onze visie kon vinden. Zij kan zich beoordeeld voelen, en dat vind ik wel een lastig element. Maar we willen er geen grijze pap van maken; we hebben gekozen voor een missionaire instelling. Dat is ons DNA. Ik sta volledig achter de radicale en duidelijke keuze om Jezus hier centraal te stellen.”
Meer sociale ondernemingen waar ‘het evangelie wérkt’
Bob vertelt eerlijk over de leerprocessen. In het gesprek weerklinkt de status die hij had — maar ook beperkt was en vaak leeg voelde. En dan zijn er de bijzondere cadeaus, de designstoel, maar ook een werknemer die een vet salaris achterlaat omdat hij bij Sixty Fruits wil werken. Op een nuchtere manier, straalt het enthousiasme over het geheel van Bob af. Hij zou willen dat er veel meer sociale ondernemingen met duidelijk christelijk signatuur in Nederland gaan komen, en wil zich daarvoor in gaan zetten. Intussen heeft Gisela in Arnhem een Learning Community geïnitieerd, met als doel christelijk sociaal ondernemerschap te bevorderen in hun regio. “Mensen ervaren een plek als deze als een warm bad,” is haar ervaring. “Het biedt veiligheid en ruimte, waardoor gesprekken over moeilijke situaties spontaan kunnen ontstaan. We kunnen met elkaar praten over pijnlijke relaties, bittere gevoelens en de kracht van vergeving. We zien dat het evangelie wérkt!”
Kijk op de site van Sixty Fruits
Dit artikel is geplaatst in CBMC magazine (voorjaar 2019) en Charisma (najaar 2019)